D1210028 หญ งม ตำหน [ตอนแรก] part2

เมื่อการค้ามิใช่แค่เรื่องการค้า: ถอดรหัสการระงับการเจรจาภาษีไทย-สหรัฐฯ กับเดิมพันความสัมพันธ์เชิงยุทธศาสตร์

ในฐานะผู้คร่ำหวอดในวงการเศรษฐกิจระหว่างประเทศมานานกว่าทศวรรษ ผมเฝ้าติดตามพลวัตความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐฯ ด้วยความสนใจอย่างใกล้ชิด การประกาศระงับ การเจรจาภาษีไทย-สหรัฐฯ ที่เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน 2568 โดยสหรัฐฯ พร้อมเงื่อนไขที่เชื่อมโยงกับข้อตกลงสันติภาพกัมพูชา มิใช่เพียงแค่ประเด็นทางเทคนิคด้านการค้า หากแต่เป็นสัญญาณที่ซับซ้อน สะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลงภูมิทัศน์ทางภูมิรัฐศาสตร์ และการตีความ “ผลประโยชน์แห่งชาติ” ที่แตกต่างกันระหว่างสองพันธมิตรเก่าแก่ เหตุการณ์นี้ทำให้เราต้องกลับมาพิจารณาถึงรากฐานความสัมพันธ์ ความท้าทายที่ซ่อนอยู่ และกลยุทธ์ที่ประเทศไทยควรจะใช้ในการรับมือกับสถานการณ์ที่เปราะบางนี้

การระงับการเจรจาภาษีไทย-สหรัฐฯ ในครั้งนี้เป็นมากกว่าข่าวพาดหัว มันคือจุดเปลี่ยนสำคัญที่อาจส่งผลกระทบอย่างลึกซึ้งต่อภาคเศรษฐกิจของไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งต่ออุตสาหกรรมส่งออก และความเชื่อมั่นของนักลงทุนต่างชาติ ประเด็นนี้ไม่ได้จำกัดอยู่แค่การค้าเท่านั้น แต่ยังโยงใยไปถึงมิติความมั่นคงและนโยบายต่างประเทศ ซึ่งเป็นเรื่องที่สหรัฐฯ พยายามผสานเข้าด้วยกันอย่างชัดเจนในช่วงหลายปีที่ผ่านมา สำหรับประเทศไทย การทำความเข้าใจมิติเหล่านี้อย่างถ่องแท้ และการวางยุทธศาสตร์ที่เฉียบคม คือกุญแจสำคัญในการรักษาผลประโยชน์ของชาติในระยะยาว

จุดหักเหที่ไม่คาดฝัน: เบื้องหลังการระงับการเจรจาภาษีไทย-สหรัฐฯ

การประกาศของกระทรวงการต่างประเทศเมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน 2568 สร้างความประหลาดใจไม่น้อย เมื่อนายอนันต์เดช พลางกูร อธิบดีกรมสารนิเทศ ในฐานะโฆษกกระทรวงฯ ยืนยันว่าไทยได้รับแจ้งจากรองผู้แทนการค้าสหรัฐฯ ถึงการระงับ การเจรจาภาษีไทย-สหรัฐฯ ภายใต้กรอบความตกลงการค้าต่างตอบแทน (Agreement on Reciprocal Trade Framework) เป็นการชั่วคราว เงื่อนไขที่สหรัฐฯ ยื่นออกมานั้นชัดเจนและค่อนข้างก้าวร้าว: การเจรจาจะกลับมาเดินหน้าได้อีกครั้ง เมื่อประเทศไทยให้คำมั่นว่าจะปฏิบัติตามถ้อยแถลงสู่สันติภาพกับกัมพูชา ซึ่งก่อนหน้านี้ไทยเป็นฝ่ายประกาศระงับข้อตกลงดังกล่าว

จากมุมมองของผู้เชี่ยวชาญด้าน กฎหมายการค้าระหว่างประเทศ และ นโยบายต่างประเทศ การที่ชาติมหาอำนาจอย่างสหรัฐฯ นำประเด็นความมั่นคงชายแดนมาเชื่อมโยงกับการค้าโดยตรงเช่นนี้ สะท้อนถึงกลยุทธ์ที่สหรัฐฯ ใช้ในการกดดันประเทศคู่ค้าเพื่อผลักดันวาระทางการเมืองและภูมิรัฐศาสตร์ของตนเอง ในกรณีนี้ ฝ่ายไทยแสดงความผิดหวังอย่างยิ่งต่อท่าทีดังกล่าว โดยยืนยันมาโดยตลอดว่าประเด็นความมั่นคง โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเด็นทวิภาคีระหว่างไทยกับกัมพูชา ควรได้รับการพิจารณาแยกออกจากประเด็นการค้า ซึ่งเป็นเรื่องผลประโยชน์ร่วมกันของทั้งไทยและสหรัฐฯ

คำกล่าวของอดีตผู้นำสหรัฐฯ อย่างโดนัลด์ ทรัมป์ ที่เคยโพสต์บน Truth Social แสดงให้เห็นถึงแนวคิดนี้อย่างชัดเจน โดยระบุว่า หากไทยกับกัมพูชายังคงมีความขัดแย้งกัน สหรัฐฯ ก็ไม่สามารถเจรจาการค้ากับทั้งสองประเทศได้ ซึ่งในมุมมองของนักกลยุทธ์ การเชื่อมโยงเช่นนี้คือการใช้ “อำนาจทางเศรษฐกิจ” เป็นเครื่องมือในการบังคับใช้ “อำนาจทางการเมือง” โดยตรง ซึ่งอาจสร้างความปั่นป่วนให้กับ โซลูชันซัพพลายเชนทั่วโลก และส่งผลกระทบต่อ โอกาสทางธุรกิจระหว่างประเทศ ของหลายฝ่าย

ข้อสังเกตที่สำคัญอีกประการคือ สหรัฐฯ ได้ลงนามข้อตกลงการค้าต่างตอบแทนกับกัมพูชาไปแล้วเมื่อวันที่ 26 ตุลาคมที่ผ่านมา ก่อนหน้าการประกาศระงับ การเจรจาภาษีไทย-สหรัฐฯ ไม่นาน การดำเนินการที่แตกต่างกันนี้ยิ่งตอกย้ำถึงความซับซ้อนและวาระที่สหรัฐฯ อาจมีอยู่เบื้องหลัง การถูกเรียกเก็บภาษีตอบโต้ในอัตรา 19% เท่ากับกัมพูชา ยิ่งเพิ่มแรงกดดันต่อผู้ประกอบการไทย และอาจทำให้เป้าหมายเดิมของการเจรจาที่จะลงนามข้อตกลงการค้าภายในปี 2568 ต้องล่าช้าออกไปอย่างไม่มีกำหนด ซึ่งเป็นข่าวร้ายสำหรับ บริการนำเข้าส่งออกครบวงจร และ การบริหารความเสี่ยงการค้าระหว่างประเทศ ของภาคเอกชนไทย

เกมภูมิรัฐศาสตร์และผลประโยชน์แห่งชาติ: มุมมองไทยต่อประเด็นความมั่นคงชายแดน

ประเด็นความขัดแย้งไทย-กัมพูชา ซึ่งถูกนำมาเป็นเงื่อนไขในการระงับ การเจรจาภาษีไทย-สหรัฐฯ นั้นมีมิติที่ลึกซึ้งกว่าที่ปรากฏ รัฐบาลไทยยืนยันจุดยืนชัดเจนว่าเรื่องชายแดนเป็นประเด็นทวิภาคีที่ไทยมุ่งมั่นแก้ไขภายใต้กลไกที่มีอยู่ โดยนายอนุทิน ชาญวีรกูล นายกรัฐมนตรี ได้ใช้โอกาสในการหารือทางโทรศัพท์กับประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ เมื่อวันที่ 14 พฤศจิกายน 2568 ชี้แจงสถานการณ์อย่างละเอียด

สิ่งที่นายกรัฐมนตรีไทยเน้นย้ำคือ การที่กัมพูชาเป็นฝ่ายละเมิดข้อตกลงสันติภาพ โดยเฉพาะประเด็นทุ่นระเบิดที่ปรากฏในปฏิญญามาเลเซีย ซึ่งทั้งสองฝ่ายเห็นชอบร่วมกันว่าจะต้องเก็บกู้ทุ่นระเบิดที่ตกค้างตามแนวชายแดนและไม่ติดตั้งทุ่นระเบิดใหม่ แต่กลับพบว่ามีการลักลอบติดตั้งทุ่นระเบิดใหม่จนเป็นเหตุให้ทหารไทยได้รับบาดเจ็บสาหัส การที่นายกรัฐมนตรีลงพื้นที่ตรวจสอบด้วยตนเอง และเชิญผู้สังเกตการณ์อาเซียนลงพื้นที่ ยิ่งแสดงให้เห็นถึงความจริงจังของไทยในการพิสูจน์ข้อเท็จจริง และความโปร่งใสในแนวทางปฏิบัติ

ในฐานะ ที่ปรึกษาการค้าต่างประเทศ ผมมองว่าการที่ไทยสามารถสื่อสารจุดยืนและข้อเท็จจริงไปยังผู้นำสหรัฐฯ ได้โดยตรง ถือเป็นความพยายามที่สำคัญในการสร้างความเข้าใจ และแยกแยะประเด็นออกจากการเจรจาการค้า ซึ่งเป็นสิ่งที่รัฐบาลไทยต้องการอย่างยิ่ง ประธานาธิบดีสหรัฐฯ แสดงความเข้าใจและรับปากที่จะพูดคุยกับผู้แทนการค้าสหรัฐฯ รวมถึงนายกรัฐมนตรีมาเลเซียในฐานะประธานอาเซียน ก็แสดงความพร้อมที่จะช่วยหาแนวทางให้กระบวนการสันติภาพเดินหน้าต่อไป

ประเด็นนี้ตอกย้ำถึงความสำคัญของ นโยบายต่างประเทศ ที่ต้องมีความสมดุลและรอบด้าน ไทยต้องยืนหยัดในหลักการของการรักษา ผลประโยชน์ของชาติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องอธิปไตยและความมั่นคง พร้อมกันนั้นก็ต้องคงไว้ซึ่งความมุ่งมั่นในแนวทางสันติภาพ การที่ผู้นำไทยย้ำว่าทุกอย่างขึ้นอยู่กับท่าทีของกัมพูชา และไทยจำเป็นต้องสงวนสิทธิ์ในการดำเนินการใดๆ เพื่อปกป้องอธิปไตย สะท้อนถึงความหนักแน่นและวิสัยทัศน์ที่มุ่งมั่นในการรักษาสมดุลที่เปราะบางนี้

ผลกระทบทางเศรษฐกิจ: เดิมพันที่สูงสำหรับภาคการค้าไทย

แน่นอนว่าผลกระทบโดยตรงจากการระงับ การเจรจาภาษีไทย-สหรัฐฯ ย่อมตกอยู่กับภาคเศรษฐกิจของไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งภาคการส่งออก สหรัฐฯ ถือเป็นตลาดส่งออกที่สำคัญลำดับต้นๆ ของไทย โดยในปี 2567 ไทยเกินดุลการค้ากับสหรัฐฯ กว่า 41,500 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (ประมาณ 1.3 ล้านล้านบาท) ซึ่งเป็นอันดับ 10 ของโลก ตัวเลขเหล่านี้บ่งบอกถึงนัยยะสำคัญของตลาดสหรัฐฯ ที่มีต่อการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย

การถูกเรียกเก็บภาษีตอบโต้ 19% ถือเป็นภาระต้นทุนที่เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญสำหรับผู้ส่งออกไทย ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อขีดความสามารถในการแข่งขันของสินค้าไทยในตลาดสหรัฐฯ โดยตรง สถานการณ์เช่นนี้ย่อมสร้างความไม่แน่นอนให้กับ การลงทุนในไทย และอาจชะลอการขยายตัวของธุรกิจที่พึ่งพิงตลาดส่งออกเป็นหลัก อุตสาหกรรมที่ต้องจับตามองเป็นพิเศษคือภาคการผลิตที่ส่งออกสินค้าไปยังสหรัฐฯ เป็นจำนวนมาก อาทิ ชิ้นส่วนยานยนต์ อิเล็กทรอนิกส์ อาหารแปรรูป และสิ่งทอ

ในระยะยาว หาก การเจรจาภาษีไทย-สหรัฐฯ ยังคงถูกระงับ การค้าต่างตอบแทนจะเผชิญกับอุปสรรคที่เพิ่มขึ้น ซึ่งอาจส่งผลให้ผู้ประกอบการต้องมองหาตลาดใหม่ หรือปรับโครงสร้างการผลิตเพื่อลดความเสี่ยงจากการพึ่งพาตลาดเดียว สิ่งนี้เป็นความท้าทายสำหรับ บริการนำเข้าส่งออกครบวงจร ที่ต้องช่วยลูกค้าหาแนวทางในการ บริหารความเสี่ยงการค้าระหว่างประเทศ และปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์ที่เปลี่ยนไป การที่สหรัฐฯ ได้ลงนามข้อตกลงการค้ากับกัมพูชาไปแล้ว ยิ่งทำให้ไทยอยู่ในสถานะที่เสียเปรียบเชิงเปรียบเทียบในบางอุตสาหกรรม

การแก้ปัญหาเฉพาะหน้าคือการที่กระทรวงเศรษฐกิจต้องเดินหน้า การเจรจาภาษีไทย-สหรัฐฯ ต่อไป แม้จะอยู่ในสถานการณ์ที่ยากลำบาก และในขณะเดียวกัน กระทรวงการต่างประเทศก็ต้องใช้กลไกทางการทูตเพื่อหาทางออกในประเด็นความขัดแย้งกับกัมพูชา โดยเฉพาะอย่างยิ่งการสนับสนุนจากสหรัฐฯ และมาเลเซีย ซึ่งถือเป็นโอกาสในการสร้างแรงกดดันให้กัมพูชายอมรับข้อเท็จจริง และปฏิบัติตามข้อตกลงเพื่อคืนสู่สถานการณ์ปกติ การเร่งรัดให้เกิด การลดหย่อนภาษีนำเข้า กลับมาเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่ง เพื่อประคับประคองเศรษฐกิจและขีดความสามารถในการแข่งขันของผู้ประกอบการไทย

พลวัตความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐฯ: จากรากฐานสู่ความท้าทายยุคใหม่

ความสัมพันธ์ระหว่างไทยและสหรัฐฯ มีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 200 ปี โดยมีสนธิสัญญามะนิลาปี 2497 เป็นรากฐานด้านความมั่นคง และสนธิสัญญาไมตรีปี 2509 ที่เอื้อต่อการลงทุนของธุรกิจสหรัฐฯ ในไทย ซึ่งช่วยขับเคลื่อนการเติบโตของภาคการผลิตไทยอย่างมหาศาล ตลอดช่วงสงครามเวียดนาม ไทยได้ให้ความร่วมมือทางทหารที่สำคัญ และยังคงเป็นพื้นที่สำหรับการฝึกซ้อมรบร่วมกับสหรัฐฯ ที่ใหญ่ที่สุดในภูมิภาค การเป็นหนึ่งในสองพันธมิตรตามสนธิสัญญาของสหรัฐฯ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ตอกย้ำถึงบทบาทเชิงยุทธศาสตร์ของไทย

อย่างไรก็ตาม ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐฯ ก็มักถูกทดสอบด้วยวัฏจักรของ เสถียรภาพทางการเมือง ภายในประเทศ ทั้งการรัฐประหารและการประท้วงที่ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจและภาพลักษณ์ของไทยในเวทีโลก นายสีหศักดิ์ พวงเกตุแก้ว รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ เคยกล่าวไว้ว่า “จากจุดที่เราเคยอยู่ – สมมติว่าเมื่อ 20 หรือ 30 ปีก่อน – ตอนนี้เราไม่ได้โดดเด่นบนเรดาร์ของสหรัฐมากนัก ส่วนหนึ่งเป็นเพราะการเมืองของเราไร้เสถียรภาพ” คำกล่าวนี้สะท้อนความจริงที่ว่าความมั่นคงทางการเมืองเป็นรากฐานสำคัญของความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา มีสัญญาณที่ดีในการฟื้นฟู ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐฯ เช่น การลงนามบันทึกความเข้าใจ (MOU) ว่าด้วย แร่ธาตุสำคัญ ซึ่งมีศักยภาพในการช่วยไทยพัฒนาภาคส่วนนี้ ซึ่งเป็นยุทธศาสตร์สำคัญที่สหรัฐฯ ต้องการลดการพึ่งพาจีน การหารือเหล่านี้ในงานอาเซียนซัมมิตที่กรุงกัวลาลัมเปอร์เมื่อปลายเดือนตุลาคม ถือเป็น โอกาสการลงทุนในประเทศไทย ที่น่าสนใจและเป็นก้าวสำคัญในการปรับปรุงความสัมพันธ์

อย่างไรก็ตาม เหตุการณ์ล่าสุดที่เชื่อมโยง การเจรจาภาษีไทย-สหรัฐฯ เข้ากับประเด็นชายแดน สะท้อนให้เห็นถึงความท้าทายที่ประเทศไทยต้องเผชิญในการสร้างสมดุลระหว่างความสัมพันธ์กับชาติมหาอำนาจต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งจีน ซึ่งเป็นคู่ค้ารายใหญ่ที่สุดของไทย การที่สหรัฐฯ พยายามผูกโยงประเด็นต่างๆ เข้าด้วยกัน แสดงให้เห็นถึงกลยุทธ์เชิงรุกในการกำหนดบทบาทของประเทศในภูมิภาค การรับมือกับความซับซ้อนนี้จึงต้องอาศัยวิสัยทัศน์เชิงรุกและ ยุทธศาสตร์การค้า ที่ยืดหยุ่น

กลยุทธ์ก้าวต่อไป: การรับมือและการปรับตัวของประเทศไทย

ในสถานการณ์ที่เต็มไปด้วยความไม่แน่นอนนี้ ประเทศไทยต้องวางกลยุทธ์ที่ชัดเจนและรอบด้านเพื่อรับมือกับผลกระทบจากการระงับ การเจรจาภาษีไทย-สหรัฐฯ และเพื่อฟื้นฟูความสัมพันธ์ในระยะยาว

การแยกแยะประเด็น: ไทยต้องยืนยันจุดยืนในการแยกแยะประเด็นความมั่นคงชายแดนออกจากประเด็นการค้าอย่างต่อเนื่อง การใช้เวทีทวิภาคีและพหุภาคีในการชี้แจงข้อเท็จจริงเกี่ยวกับข้อตกลงสันติภาพกัมพูชา และบทบาทของไทยในการแก้ไขปัญหา ถือเป็นสิ่งจำเป็น การทำงานร่วมกับมาเลเซียในฐานะประธานอาเซียนเพื่อผลักดันกลไกภูมิภาคในการแก้ไขข้อพิพาท จะช่วยเพิ่มน้ำหนักให้กับจุดยืนของไทย
การเดินหน้าการค้าเสรี: แม้จะมีความท้าทาย ไทยยังคงต้องมุ่งมั่นที่จะเดินหน้า การเจรจาภาษีไทย-สหรัฐฯ ในระยะยาว และมองหาโอกาสในการทำข้อตกลงการค้าเสรี (FTA) กับประเทศอื่นๆ เพื่อลดความเสี่ยงจากการพึ่งพาตลาดเดียว การเปิดตลาดใหม่ๆ และการเข้าร่วมกรอบความร่วมมือทางเศรษฐกิจระหว่างประเทศเป็นกลยุทธ์สำคัญในการรักษาขีดความสามารถในการแข่งขันของไทยในตลาดโลก
การสร้างความหลากหลายของพันธมิตร: การเสริมสร้างความสัมพันธ์กับประเทศคู่ค้าและพันธมิตรอื่นๆ ทั้งในและนอกภูมิภาค เช่น สหภาพยุโรป ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ และประเทศสมาชิกอาเซียน จะช่วยกระจายความเสี่ยงและสร้างอำนาจต่อรองให้กับไทย นี่คือหัวใจสำคัญของการ พัฒนาธุรกิจระหว่างประเทศ ที่ยั่งยืน
การพัฒนาศักยภาพภายในประเทศ: การลงทุนในอุตสาหกรรมที่มีมูลค่าเพิ่มสูง การส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล และการพัฒนาบุคลากรให้มีทักษะที่ตอบสนองความต้องการของตลาดโลก จะช่วยเสริมสร้างความแข็งแกร่งทางเศรษฐกิจและลดการพึ่งพาปัจจัยภายนอก การสนับสนุน โซลูชันซัพพลายเชนทั่วโลก ที่มีประสิทธิภาพและยืดหยุ่น จะเป็นประโยชน์อย่างยิ่ง
การสื่อสารเชิงรุก: รัฐบาลและภาคเอกชนไทยจำเป็นต้องทำงานร่วมกันอย่างใกล้ชิดในการสื่อสารข้อมูลที่ถูกต้องเกี่ยวกับสถานการณ์การค้าและเศรษฐกิจของไทยไปยังประชาคมโลก เพื่อสร้างความเข้าใจและความเชื่อมั่น การมี ที่ปรึกษาการค้าต่างประเทศ ที่เชี่ยวชาญจะช่วยวางแผนการสื่อสารและยุทธศาสตร์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

สรุปและก้าวต่อไป

การระงับ การเจรจาภาษีไทย-สหรัฐฯ ครั้งนี้ เป็นบทเรียนสำคัญที่ตอกย้ำให้เห็นว่าในยุคปัจจุบัน “การค้ามิใช่แค่เรื่องการค้า” อีกต่อไป แต่เป็นการผสานเข้ากับมิติความมั่นคง ภูมิรัฐศาสตร์ และผลประโยชน์แห่งชาติอย่างแยกไม่ออก ในฐานะประเทศที่พึ่งพิงการส่งออกเป็นหลัก ไทยจำเป็นต้องมี ยุทธศาสตร์การค้า ที่ยืดหยุ่น มีวิสัยทัศน์ และสามารถปรับตัวให้เข้ากับพลวัตของโลกที่เปลี่ยนแปลงไปได้อย่างรวดเร็ว

จากประสบการณ์ที่ผ่านมา ประเทศไทยมีศักยภาพในการรับมือกับความท้าทายเหล่านี้ได้ ด้วยรากฐานเศรษฐกิจที่แข็งแกร่ง และบทบาทเชิงยุทธศาสตร์ในภูมิภาคอาเซียน การเดินหน้าด้วยความรอบคอบและมุ่งมั่นในการรักษาผลประโยชน์ของชาติ พร้อมกับการรักษาสมดุลความสัมพันธ์กับชาติมหาอำนาจต่างๆ จะเป็นกุญแจสำคัญในการนำพาประเทศไทยก้าวผ่านช่วงเวลาที่เปราะบางนี้ไปได้

หากคุณคือผู้ประกอบการที่กำลังมองหาแนวทางในการปรับตัวภายใต้สถานการณ์การค้าโลกที่ผันผวน หรือต้องการคำแนะนำด้าน การบริหารความเสี่ยงการค้าระหว่างประเทศ และ การวางแผนภาษีการค้า เราพร้อมเป็นพันธมิตรที่ช่วยให้ธุรกิจของคุณเติบโตอย่างยั่งยืน ติดต่อเราวันนี้เพื่อรับคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญ และค้นหา โอกาสการลงทุนในประเทศไทย และ การพัฒนาธุรกิจระหว่างประเทศ ที่ตอบโจทย์ความท้าทายในปัจจุบันและอนาคตของคุณ